Minister nauki: chcemy przywrócić prestiż polskich uczelni
Założenia projektu nowelizacji ustawy o szkolnictwie wyższym, potrzeby środowiska studenckiego i specyfika opolskich uczelni były tematami rozmów Ministra Nauki Dariusza Wieczorka z władzami Uniwersytetu Opolskiego i pozostałych opolskich uczelni, studentami oraz władzami regionu.
Minister Nauki Dariusz Wieczorem gościł na Uniwersytecie Opolskim 17 czerwca 2024 r. Na początku wizyty spotkał się w rektorami opolskich uczelni. W spotkaniu tym uczestniczyły także wojewoda opolska Monika Jurek oraz wicemarszałkini województwa opolskiego Zuzanna Donath-Kasiura.
Na zorganizowanej tuż po tym spotkaniu konferencji prasowej minister poinformował, że Opole jest piętnastym regionem i ośrodkiem akademickim w Polsce, który odwiedza i wyjaśnił, że prowadzone podczas tych spotkań rozmowy mają charakter prekonsultacji przed złożeniem projektu ustawy o nowelizacji ustawy o szkolnictwie. – Słuchamy problemów, słuchamy tego, jakie są oczekiwania środowiska. Konsultujemy te oczekiwania. Rozmawiamy po to, żeby poprawić funkcjonowanie uczelni w Polsce – mówił Dariusz Wieczorek. – Gdziekolwiek jestem na takim spotkaniu jest pełna zgoda co do tego, że stawiamy na jakość nauczania. Jakość jest dzisiaj absolutnym priorytetem. Zmiany w ustawie muszą przywrócić jakość kształcenia w Polsce studentek i studentów. Szczególnie po tych wydarzeniach na niektórych prywatnych uczelniach, o których głośno jest w mediach. A to jest wierzchołek góry lodowej, żeby była jasność. Niewątpliwie musimy ten proceder ukrócić. Co do tego jest absolutnie zgoda nas wszystkich.
Pytany przez dziennikarzy o nowelizację ustawy prawo o szkolnictwie wyższym rektor UO prof. dr hab. Marek Masnyk podkreślił, że te zmiany muszą nastąpić. – Ale będzie to z pewnością długi i skomplikowany proces, ponieważ środowisko akademickie już zgłosiło około ośmiuset różnych poprawek zmian tej ustawy – stwierdził. – Są wśród nich propozycje wykluczające się. Wymaga to zatem konsultacji i, jak zapowiada pan minister, te konsultacje będą. Kluczowe jest to, że ta ustawa kładzie nacisk na podniesienie prestiżu i jakości kształcenia.
Minister Dariusz Wieczorek dodał, że rozmowy w Opolu i innych ośrodkach akademickich w Polsce dotyczyły także kwestia ewaluacji, finansowania, sytuacji ekonomicznej uczelni czy środków na badania naukowe. – To są rzeczy, które zawsze w trakcie tych spotkań się pojawiają. Również w trakcie tego spotkania w Opolu o tym dyskutowaliśmy – mówił.
Wspomniał także, że wśród tematów rozmów w Opolu była kwestia konkurowania opolskich uczelni o studentów z wielkimi ośrodkami akademickimi funkcjonującymi w niedalekim sąsiedztwie. – Obserwuję Państwa wyniki i wszystko, co tutaj się dzieje, i naprawdę gratuluję wszystkim tego, jak to robicie. Świetnie to Państwu wychodzi. Możecie być Państwo dumni w województwie opolskim ze swoich uczelni – podsumował.
Wojewoda opolska Monika Jurek, nawiązując do tego wątku, stwierdziła, że opolskie uczelnie muszą dwukrotnie bardziej intensyfikować swoje działania, by pozyskiwać studentów. A tych, jak mówiła, bardzo potrzeba regionowi. – Bardzo potrzeba nam młodych ludzi, który przyjadą do Opola albo w nim zostaną i nie wyjadą do ościennych ośrodków po zakończeniu studiów – podsumowała. Dodała także, że podczas spotkania z Ministrem Nauki rozmawiano o kształceniu obcokrajowców. – Tu także widzimy szansę nie tylko na rozwój naszych uczelni, ale przede wszystkim na to, że te osoby zostaną w naszym województwie i pomogą rozwiązać nasze problemy demograficzne – zaznaczyła. – Dlatego opolskie uczelnie są naszym oczkiem w głowie.
– To jest też istotna sprawa i w strategii ministerstwa na to również zwracamy uwagę. Bardzo nam zależy na promocji polskich uczelni za granicą po to, żeby więcej studentów z zagranicy studiowało w Polsce – powiedział Dariusz Wieczorek zaznaczając, że właśnie takie otwarcie może pomóc przetrwać kryzys związany z tym, że liczba studiujących w Polsce z roku na rok maleje ze względu na demografię.
– Zależy nam także na tym, żeby kadry naukowe w Polsce i uczelnie się rozwijały – dopowiedział. – Skokowy wzrost wynagrodzeń na uczelniach dla kadry akademickiej i skokowy wzrost dla administracji uczelni pokazuje filozofię rządu Donalda Tuska i koalicji 15 października. Chcemy przywrócić prestiż polskich uczelni, prestiż środowiska akademickiego. Chcemy, żeby młodzi, zdolni ludzie nie musieli pracować w sieciach handlowych po to, by starczyło im od pierwszego do pierwszego. W związku z czym płace to jest absolutnie kluczowa sprawa.
Wicemarszałkini woj. opolskiego Zuzanna Donath-Kasiura podkreśliła z kolei, że bardzo ważna jest postawa i sposób działania, którą zaprezentował Minister Nauki, czyli szeroko rozumiany dialog. – Jesteśmy ludźmi dialogu. A dialog ze środowiskami akademickimi jest bardzo ważny. Bardzo cieszę się, że odbywa się on również ze świadomością i w poczuciu gospodarskiego podejścia. I, co najważniejsze, przyświeca temu świadomość, jak ważna jest rola rozwoju nauki i powiązania jej z biznesem. Jestem przekonana, że w tym dialogu będziemy już teraz cały czas – podsumowała.
Dariusz Wieczorek spotkał się także ze studentami opolskich uczelni w Studenckim Centrum Kultury UO. Zapowiedział m.in. realizację programu remontów i budowy akademików, który ma być, zgodnie z założeniami, finansowany z Funduszu Dopłat BGK przeznaczonego na wsparcie budownictwa na wynajem. – Wiemy, jakie są wasze problemy mieszkaniowe, ile wydajecie na wynajem mieszkań. Wiemy, że trzeba to zmienić – podkreślił.
Podał, że obecnie pula Funduszu to miliard złotych rocznie, a należałoby go zwiększyć do 5 mld złotych rocznie. Taka kwota pozwoliłaby w perspektywie 4-5 lat na wybudowanie i uruchomienie 50-80 tys. miejsc w akademikach.
Kolejnym planem ministra jest uelastycznienie kwestii funduszy na stypendia dla studentów, poszerzenia wachlarza tych stypendiów i nadania większych możliwości rektorom uczelni w zakresie ich przyznawania. Dariusz Wieczorek zapowiedział również, że ministerstwo zamierza zadbać o lepszą jakość kształcenia i namawiał studentów do opiniowania tej jakości, wymieniania się opiniami, a nawet stworzenia studenckiego rankingu uczelni w Polsce. Zachęcał także środowisko studenckie do większej aktywności – jako dużą, liczącą ponad 1,3 mln osób grupę – np. w ramach samorządów studenckich. A także do aktywnego kształtowania rzeczywistości, w której żyją, poprzez czynny udział we wszystkich wyborach.
Potem, przez ponad godzinę, odpowiadał na pytania studentów. A ci dopytywali m.in. o wprowadzenie ustawowej możliwości zawieszenia studiów doktorskich w związku z ważnymi sytuacjami życiowymi, takimi jak choroba czy wypadek; o doprecyzowanie statusu doktoranta i możliwość podniesienia stypendiów dla doktorantów; możliwości wyszczególnienia czy przekazywania większych środków na badania naukowe dla mniejszych ośrodków akademickich, którym trudno jest konkurować z dużymi; nowe standardy kształcenia na kierunku lekarskim; dofinansowanie praktyk studenckich czy możliwość podwyższenia progu ustalonego dla stypendiów socjalnych.